Semantyka wyrazu tabu w ujęciu kontekstowym
Na podstawie zgromadzonego materiału można przedstawić semantykę wyrazu tabu w ujęciu kontekstowym, odpowiadając na takie pytania: Jakie tabu jest? Co tabu „robi”? Co można z tabu „robić”? Gdzie jest tabu? Co się z tabu dzieje? Tabu czego?
Jakie tabu jest?
<przymiotniki>, np. archaiczne, całkowite, dotychczasowe, dyrektorskie, geograficzne, głupie, higieniczne, ideologiczne, ideowe, językowe, kolejne, kombatanckie, kulturowe, lingwistyczne, magiczne, myśliwskie, narodowe, nowożytne, obyczajowe, oficjalne, ogólne, ostatnie, pewne, pierwotne, plemienne, podstawowe, polityczne, polskie, poprawnościowe, prawdziwe, profilaktyczne, propagandowe, prymitywne, przesądne, religijne, religijno – magiczne, rytualne, seksualne, społeczne, stare, swoiste, sympatyczne, szamańskie, święte, tradycyjne, wieczyste, więzienne, wojskowe, zapobiegawcze, zawodowe, zupełne.
<imiesłowy przymiotnikowe>, np. chroniące, dławiące, dotyczące, łączone z, nakładane na coś, nałożone na, naruszone, nienaruszalne, nieprzekraczalne, objawiające, otaczające, skrywające, spowodowane, towarzyszące, umotywowane, związane z.
Co tabu robi/robiło?
<czasowniki>, np. broni, chroni, doczekało się, dotyczy, kreuje, łączy, obejmuje, obowiązuje, opiera się na, oznacza, pełni funkcję, podkreśla, pozwala, przerodziło się w, stanowi, stoi na straży, tworzy, wiązało się z, wykazuje, wymaga, wywodzi się, wzięło się, zachowuje, zakazuje, zemści się.
Co można z tabu „robić”?
<bezokoliczniki>, np. bronić, dotknąć, dzielić, mieć do czynienia, nakładać, nałożyć, naruszać, naruszyć, pokonać, przełamać, przełamywać, przestrzegać, respektować, rodzić, spojrzeć na, stanowić, stosować, strzec, utożsamiać, wymienić, złamać, znać.
Gdzie jest tabu?
<wyrażenia przyimkowe>, np. w języku, w językach nowożytnych, w planie treści, w planie wyrażenia .
Co się z tabu dzieje?
<orzeczenia złożone>, np. jest nałożone, jest przestrzegane.
Tabu czego?
<rzeczowniki>, np. antynatury, dziewictwa, imienia, imion, kazirodztwa, klonowania, nazw, śmierci, treserów.
Określenia tabu to leksemy o dużej frekwencji w codziennym języku. Nie są to wyrazy przestarzałe ani dotyczące jakiejś konkretnej dziedziny życia. Najwięcej jest czasowników oraz przymiotników odnoszących się do tabu. Można je podzielić na części mowy o negatywnych oraz pozytywnych konotacjach.
Leksemy o negatywnej konotacji:
<rzeczowniki>, np. kazirodztwo, łamanie, naruszenie, przekroczenie, rygory, śmierć, wypadki, złamanie.
<czasowniki>, np. naruszać, zakazuje, złamać.
<przymiotniki>, np. głupie, polityczne, propagandowe, więzienne.
<imiesłowy przymiotnikowe>, np. dławiące, naruszone, nieprzekraczalne.
Leksemy o pozytywnej konotacji:
<rzeczowniki>, np. dziewictwo, obrona, przestrzeganie, zniesienie.
<czasowniki> , np. broni, bronić, chroni, pokonać, przełamać, stoi na straży.
<przymiotniki>, np. ideowe, higieniczne, kulturowe, polskie, prawdziwe, religijne.
<imiesłowy przymiotnikowe>, np. chroniące.
Zarówno leksemy o pozytywnej jak i negatywnej konotacji nie grupują się w kręgi znaczeniowe. Poszczególne części mowy, odnoszące się do wyrazu tabu przywołują różne skojarzenia. Nie da się za ich pomocą wyróżnić konkretnego zakresu tematycznego, do którego tabu się odnosi.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.